საქართველოს პრეზიდენტის გიორგი მარგველაშვილის ინტერვიუ ისრაელის "მე-9 არხთან"
ჟურნალისტი: საქართველოში მთავრობა შეიცვალა. კრემლისთვის მიუღებელი სააკაშვილი წავიდა, მაგრამ საქართველოს ახალმა მთავრობამ, რომელიც მზად არის ითანამშრომლოს რუსეთთან, სეპარატისტულ რაიონებთან ქვეყნის სიღრმეში შეწეული საზღვრები მიიღეს.საქართველოს პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი ვიზიტით ისრაელს ეწვია.
ჩვენ ჩავწერეთ მასთან ინტერვიუ. ის საინტერესო ადამიანია, ფილოსოფოსი, ფსიქოლოგი და ამავდროულად რეალისტი. ჩვენ ვისაუბრეთ ყველაფერზე: რუსეთზე, უკრაინაზე და, რა თქმა უნდა, ისრაელზე.
სანამ გაჩვენებდეთ ინტერვიუს ერთი რემარკა: საქართველო არის ერთერთი მსოფლიოს იმ მცირერიცხვოვანი ქვეყნებიდან, სადაც ებრაელების 26-საუკუნოვანი არსებობის დროს არ ყოფილა არც დარბევა, არც დევნა.
ჟურნალისტი: ბ-ნო პრეზიდენტო, კეთილი იყოს თქვენი ჩამობრძანება ისრაელში, შალომ. თქვენ ჩემობრძანდით ისრაელისთვის რთულ პერიოდში, როდესაც თითქმის ყოველდღე ხდება ტერორისტული აქტები, ჩვენი ქვეყანა არის მუდმივი საერთაშორისო კრიტიკის ქვეშ. თქვენ არ შეგაშინათ ამ ჩვენმა რეალობამ, არ მოგსვლიათ აზრად გადაგეტანათ ვიზიტი სხვა დროისათვის?
პრეზიდენტი: არავითარ შემთხვევაში, მაგრამ ტერორისტული აქტები ტოვებენ თავის ანაბეჭდს, თავის კვალს მთელ ვიზიტზე, იმიტომ, რომ განსაკუთრებით მტკივნეულია, როდესაც ხედავ, როგორ იღუპება უდანაშაულო ხალხი ქუჩებში.
ჟურნალისტი: ამავდროულად, ჩვენ ვიცით, რომ საქართველოსაც აქვს თავისი პრობლემები, დაკავშირებული ტერორიზმთან, ისლამის ხალიფატთან, მე ვგულისხმობ პანკისს და აჭარის ავტონომიას.
პრეზიდენტი: ეს პრობლემები არსებობს, მადლობა ღმერთს, ეს არის ჩვენი მოსახლეობის მცირე ნაწილი, რომელიც ამოქმედებულია ეგილში. ჩვენ ვთვლით, რომ ეს პრობლემა პროცესის წინააღმდეგ მიზანმიმართული აგიტაციით უნდა გადაწყდეს.
ჟურნალისტი: ეს პრობლემა ხაზს უსვამს იმ რთულ გეოპოლიტიკურ მდგომარეობას, რომელშიც იმყოფება საქართველო. თქვენ ნამდვილად გეცოდინებათ როგორ მგრძნობიარედ ეკიდება ისრაელი ჩვენი მეგობრების ურთიერთობას ირანთან, თეირანთან. როგორც ჩვენ ვიცით, საქართველოს აქვს გეზი კარგ, მეგობრულ ურთიერთობაზე,
პრეზიდენტი: ჩვენი საგარეო პოლიტიკა საერთოდ მიმართულია ურთიერთობის გაუმჯობესებაზე ყველა ჩვენ მეზობლებთან. იგივე პოლიტიკა გვაქვს თურქეთის, აზერბაიჯანის, სომხეთის მიმართ და, რა თქმა უნდა, რუსეთის ფედერაციის მიმართაც, მიუხედავად იმისა, რომ, სამწუხაროდ, ჩვენ ვართ ქვეყანა, რომელიც ოკუპირებულია რუსეთის ფედერაციის რეგულარული ნაწილების მიერ, ჩვენ მაინც მივიჩნევთ, რომ დიალოგს, რომელიც მიმართულია პერსპექტივაზე, კეთილმეზობლური ურთიერთობის მოგვარებაზე, აქვს თავისი პოტენციალი.
ჟურნალისტი: თქვენი ნებართვით, ჩვენ კიდევ დაუბრუნდებით რუსეთს, მაგრამ ისრაელთანაც საქართველოს ყოველთვის არ ჰქონია, ასე ვთქვათ, „რომანი“, იყო დაძაბული პერიოდიც.
ისრაელმა საქართველოსათვის იარაღის მიწოდება 2008 წელს შეაჩერა. ეს და პლუს ორი ბიზნესმენის ზევ ფრენკელის და ონია ფუქსის დაპატიმრებამ წარმოშვა პრობლემები. დღეისთვის ეს პრობლემები აღარ არის თუ თქვენ, როგორც პრეზიდენტი, ხედავთ მიმართულებებს, რომლებითაც თქვენ ისურვებდით მეტ პროგრესს ორ ქვეყანათა შორის ურთიერთობებში.
პრეზიდენტი: მე ამას არ დავარქმევდი დაძაბულ ურთიერთობებს, იმ მომენტებსაც კი, რომლებსაც თქვენ შეეხეთ. შეუძლებელია იყოს პრობლემები მთავრობებს შორის, როდესაც ზურგს უკან ჩვენ გვაქვს საქართველოში ებრაელების ცხოვრების 26 საუკუნოვანი მერგობრობა.
ყოველივე ეს ისახება ურთიერთობებზე. მე ვთვლი, რომ საქართველოს ისრაელთან აქვს შესანიშნავი ურთიერთობა, სხვა არის, რომ ამ ურთიერთობას უნდა გაღრმავება, უნდა განვითარება და...
ჟურნალისტი: მაგალითად თავდაცვის სფეროში...
პრეზიდენტი: თავდაცვის სფეროშიც, თანამშრომლობის სფეროშიც დაცულობის ასპექტში, ბიზნესში, იმიტომ, რომ საქართველო არის საინტერესო რეგიონი ბიზნესის განვითარებისთვის, ჩვენ როგორც ტრანზიტული ქვეყანა, როგორც ქვეყანა, რომელსაც აქვს შეთანხმებები ევროპასთანაც, ყოფილ სნგ-სთანაც. სხვათაშორის რეიტინგით ჩვენ ვართ ქვეყანა, რომელშიც ბიზნესის გაკეთება ძალიან მარტივია.
ჟურნალისტი: სხვათა შორის, კიდევ ერთი შესაძლო ურთიერთობის სფერო არის ენერგეტიკური სფერო.
ჩვენ დავიწყეთ თქვენი ქვეყნი ქვეყნის ენერგეტიკული უსაფრთხოების თემის განხილვა. დღეისთვის საქართველოს ძირითადი პარტნიორი არის ბაქო და გაჩნდა იდეა დაბრუნდეს ბაზარზე „გაზპრომი“.
ეს მაშინ, როდესაც ევროპა აწესებს სანქციებს რუსეთის წინააღმდეგ მისი საგარეო პოლიტიკის გამო და საერთოდ, დასავლეთი სამყარო ცდილობს ენერგეტიკული დამოკიდებულებიდან გამოსვლას, კერძოთ რუსეთზე.
ამ ფონზე არ გეჩვენებათ ეს ნაბიჯი, როგორც მინიმუმი, არალოგიკურად?
პრეზიდენტი: ჩვენ განვავითარებთ ჩვენ ურთიერთობებს აღმოსავლეთ-დასავლეთის ენერგოდერეფნის მიმართულებით. ჩვენ დავიწყეთ ამ პოზიციის განვითარება, ამ გეოპოლიტიკური ნიშის განვითარება და ამ ასპექტში ჩვენ ვამყარებთ ურთიერთობას აზერბაიჯანთან, თურქეთთან. როგორც ქვეყნებთან, რომლებთანც ჩვენ ვქმნით ამ დერეფანს, მაგრამ არა მარტო მათთან. ჩვენ აგრეთვე ვსაუბრობთ ჩვენ მეგობრებთან და პარტნიორებთან კასპიის რეგიონში და აგრეთვე ევროპის ქვეყნებთან და არა მარტო ევროპაში, ხმელთაშუა ზღვისპირა ქვეყნებში ისრაელი არის ერთერთი ასეთი ქვეყანა...
ჟურნალისტი: თუ დავაკონკრეტებთ, რუსეთი მონაწილეა ამ მოდელის, თუ თქვენ მაინც არ დაეყრდნობოდით „გაზპრომს“?
პრეზიდენტი: უკაცრავად, როგორ?
ჟურნალისტი: ამ მოდელში, რომელიც თქვენ ჩამოაყალიბეთ მისაღებია „გაზპრომზე“ დაყრდნობა ისტორიის გათვალისწინებით?..
პრეზიდენტი: ეს არის დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის თანამშრომლობის მოდელი, ეს არის აბრეშუმის გზის მოდელი, რომელშიც ჩაერთვება არა მარტო ენერგომატარებლები, არამედ საქონელბრუნვა დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის.
ეს გლობალური პროცესია და რუსეთი ამ ეტაპზე არ არის ჩართული ამ პროცესში, თუმცა რუსეთიც არის აბრეშუმის გზის ნაწილი. ვიყოთ დამოკიდებულები რუსეთის გაზზე, რეალურად, სამწუხაროდ, რუსეთის ახლანდელი პოლიტიკის ფონზე, როდესაც იგი იყენებს ენერგომომარაგებას როგორც პოლიტიკურ რესურს, მითუმეტეს, როდესაც ეს ეხება რუსულ-ქართულ ურთიერთობას, რომლიც, სამწუხაროდ, არ არის ნორმალიზებული, ეს რა თქმა უნდა, არ იქნება სწორი.
ჟურნალისტი: სხვათა შორის, რუსულ-ქართული ურთიერთობები საკმაოდ რთულია, ვინც არ უნდა იყოს სათავეში, მე ვგულისხმობ ქართულ მთავრობას... ხომ არ გქონიათ შეხება გაეროს გენასამბლეის ფარგლებში ვლადიმირ პუტინთან?
პრეზიდენტი: არა, ჩემი და ბატონი პრეზიდენტის გზები არ გადაკვეთილა გაეროს გენასამბლეაზე, მაგრამ ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ რაღაც მომენტში რუსეთის პოლიტიკოსები მიხვდებიან, რომ კეთილმეზობლური ურთიერთობა საქართველოსთან ძალზედ მნიშვნელოვანია რუსეთისთვისაც.
იმისთვის, რომ იყო დიდი სახელმწიფო არ არის საჭირო მეზობლების ოკუპირება. რაღაც მომენტში მეზობლების მიმართ საგარეო პოლიტიკის რაციონალური გაგება მოვა და ამ დიალოგში ჩვენ რეალურად შეგვიძლია შევთავაზოთ რუსულ მხარეს საინტერესო შესაძლებლობები.
მაგრამ დიალოგი უნდა დაიწყოს იმ ფაქტის გააზრებით, რომ საქართველო არის დამოუკიდებელი, სუვერენული სახელმწიფო, მისი ტერიტორიის ოკუპაცია არ შეიძლება, ეს მიუღებელია და შემდეგ ჩვენ უკვე შევძლებთ საუბარს თანამშრომლობაზე.
ჟურნალისტი: ანუ, ჯერჯერობით შეხვედრა მაღალ დონეზე არ იგეგმება?
პრეზიდენტი: ჩვენ ვართ ჩვენი ქვეყნის სტაბილურობის და სუვერენიტეტის მომხრე, მაგრამ მე ჯერ ვერ ვხედავ შესაძლებლობას იმისა, რომ ამ პოზიციებსა და საკითხებზე გვიპასუხონ რუსმა პოლიტიკოსებმა.
ჟურნალისტი: ოკუპირებული მიწების პრობლემა და ომი რუსეთსა და საქართველოს შორის გასაგებია, რომ წარმოადგენს გახსნილ ჭრილობას თქვენი ხალხისთვის, მაგრამ, როგორ გგონიათ, 2008 წელში დასავლეთს რომ მოეხდინა სათანადო რეაგირება ომზე საქართველოში, ხომ არ იქნებოდა შესაძლებელი უკრაინის მოვლენების არიდება?
პრეზიდენტი: მე ვფიქრობ, რომ კონკრეტულად 2008 წლის აგვისტოში დასავლეთმა მოახდინა რეაგირება. პირადად პრეზიდენტ სარკოზის და დასავლეთი ქვეყნების აქტიურმა ჩარევამ შეაჩერა სისხლისღვრა და ომი, მაგრამ პრობლემა არსებობდა 2008 წლის აგვისტოს შემდეგ. იმის შემდეგ, როდესაც რუსმა პოლიტიკოსებმა ხელი მოაწერეს 2008 წლის 12 აგვისტოს ხელშეკრულებას იმის თაობაზე, რომ უნდა აღდგეს სტატუს-კვო და ამის შემდეგ განავითარონ შემდგომი საკითხები, რეალურად ეს არ იყო განხორციელებული. რუსეთმა ცალმხრივად დაარღვია ეს ხელშეკრულება და აღიარა ოკუპირებული ტერიტორიების დამოუკიდებლობა და რეალურად რუსეთმა დაარღვია ეს ხელშეკრულება...
ჟურნალისტი: და დასავლეთს ამ დარღვევაზე რეაგირება არ მოუხდენია...
პრეზიდენტი: და შემდგომი 6 წლის განმავლობაში, როდესაც რუსეთმა აღიარა ისინი დამოუკიდებელ ქვეყნებად, აი ამ 6 წლის განმავლობაში მე არ მგონია, რომ ამ რუსულ პოლიტიკას გაეცეს ადეკვატური პასუხი და იმიტომ, როდესაც ხდება კრიზისი უკრაინაში რუსეთის ჯარი ეგრევე ერთვება ამ პროცესში. იქაც არის დარღვეული ხელშეკრულება, იქ დარღვეულია 1994 წლის ხელშეკრულება. ამ ხელშეკრულების მეოცე წელს ჩვენ ვიღებთ ყირიმის ანექსიას და უკრაინის ტერიტორიების ოკუპაციას.
ჟურნალისტი: საერთაშორისო სისხლის სამართლის სასამართლო განიხილავს იმ რუსეთ-საქართველოს ომის შედეგებს/ მინდა განსაკუთრებით გავუსვა ხაზი სამხედრო ბოროტმოქმედებს. რაში სჭირდება ეს საქართველოს, საუბარი ხომ მიდის არა მარტო რუსი სამხედროების მოქმედებებზე, არამეტ ამ ორგანოს იურისდიქციის ქვეშ ქართული მხარის მოქმედებებზეც? რომ აღარაფერი ვთქვათ იმის შესახებ, რომ მოსკოვი არ აღიარებს ამ ორგანოს იურისდიქციას და ავტომატურად არ აღიაეწბს მის ნებისმიერ გადაწყვეტილებას?
პრეზიდენტი: ჩვენ დარწმუნებულები ვართ, რომ ისტორიული სამართლიანობა ჩვენს მხარეზეა და რომ ოცდამეერთე საუკუნეში ქვეყნის დაპყრობა რეალურად შეუძლებელია. მე ვფიქრობ, რომ ჩვენ ვუშვებთ ხელიდან იმას, რაც წარმოადგენს რეალურ გარანტს ქვეყანათა შორის სტაბილური ურთიერთობისა: ჩვენ ვუშვებთ ხელიდან ქვეყანათა შორის ურთიერთობებს, რომელიც ეფუძნება არა მარტო ძალას და ძალადობას, არამენ რაღაც სამართლებრივ პროცესებს. ამ ასპექტში ქართული მხარე აკეთებს ყველაფერს იმისათვის რომ გახადოს თვალსაჩინო ის სიმართლე, რომელიც არის ჩვენს უკან. ჩვენ ვართ ოკუპირებული ქვეყანა. ჩვენ ვართ პატარა მეგობრული სახელმწიფო, მიმართული თანამშრომლობაზე, რომელიც ოკუპირებულია დიდი ბირთვული სახელმწიფოს - ჩვენი მეზობლის მიერ. აგრეთვე, ჩვენ ვართ ქვეყანა, რომელიც ხედავს, რომ რუსეთის პოლიტიკა რეგიონში ვითარდება დომინანტის ასპექტში და რომ რუსეთი იტოვებს შესაძლებლობას ძალობრივი მეთოდებით იურთიერთოს თავის მეზობლებთან. ეს ჩვენთვის მიუღებელია და ჩვენ გვგონია, რომ ეს უნდა იყოს მიუღებელი ყველა კეთილი ნების ქვეყნისთვის და ყველა იმ ქვეყნისთვის, რომელიც უყურებს პოლიტიკას 21-ე საუკუნის ასპექტში, როდესაც ქვეყნები არ ომობენ ერთმანეთთან, არამედ აწარმოებენ დიპლომატურ ურთიერთობებს.
ჟურნალისტი: სხვათა შორის, სხვა პოლუსი, რომელსაც თქვენ შეეხეთ, ევროინტეგრაციის თემა, არის ისეთივე აქტუალური საქართველოსთვის? მე გეკითხებით იმიტომ, რომ რამოდენიმე ბოლო სოციოლოგიურმა გამოკითხვამ აჩვენა, რომ საქართველოს საკმაოდ დიდმა ნაწილმა გამოხატა არა მარტო მეგობრობის სურვილი რუსეთთან, რაც გასაგებია, არამედ განიხილავდნენ ევრაზიულ კავშირში შესვლას. ქვეყანაში, რომელიც ომობდა რუსეთთან ეს შესაძლებელია... ეს აქტუალურია?
პრეზიდენტი: ბოლო სოციოლოგიურმა კვლევებმა აჩვენეს, რომ სტაბილურად მოსახლეობის 30% ფიქრობს ევრაზიულ კავშირში შესვლაზე. მაგრამ საქართველოს მოსახლეობის დომინანტური ნაწილი ორიენტირებულია იმ პროცესებზე, რომლებსაც ჩვენ ეხლა აქტიურად ვაწარმოებთ ყველა პოლიტიკური ძალებით, რომელიც ამოქმედებულია პარლამენტშიც და მთავრობაშიც. ეს არის მკვეთრი კურსი ევროინტეგრაციასა და ნატოზე.
ჟურნალისტი: ევროატლანტიკური ინტეგრაციის ერთერთი ფუძემდებელი კრიტერიუმია სიტყვისა და მედიის თავისუფლება. საქართველოში არის ტელეკომპანია „რუსთავი 2“, რომელიც არის ღიად ოპოზიციური არხი. მის დახურვას ცდილობენ სასამართლოს მეშვეობით. თქვენ პირადად ამ სასამართლოს განიხილავთ როგორც ქონებრივ დავათ, თუ თავდასხმას სიტყვის თავისუფლებაზე?
პრეზიდენტი: მე არ გავაკეთებ სასამართლოს მსვლელობის კომენტირებას. მინდა გავუსვა ხაზი იმას, რომ მასმედიის დამოუკიდებლობა, ამ არხის დამოუკიდებლობის ჩათვლით, წარმოადგენს ქართული დემოკრატიის ერთერთ მთავარ შემადგენელ ნაწილს. საქართველოში მალე ჩატარდება არჩევნები და ეს არჩევნები უნდა ჩატარდეს კონკურენტობის და სიტყვის თავისუფლების ატმოსფეროში. სიტყვის თავისუბლება ვერ იქნება გარანტირებული, თუ მას არ იგრძნობენ მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები და პრესა.
ჟურნალისტი: თქვენ, ბატონო პრეზიდენტო, თქვენი ვიზიტის დროს წარმოთქვით ფრაზა, რომელმაც დამაფიქრა. თქვენ ბრძანეთ, რომ ბოროტება, აქაურ ტერორიზმთან დაკავშირებით, უნდა დამარცხდეს სიყვარულით. გამომდინარე ჩემი გამოცდილებიდან აქ, ვერ წარმომიდგენია როგორ შეიძლება პრაქტიკულად ბოროტება დაამარცხო სიყვარულით? არის ასეთი შესაძლებლობა?
პრეზიდენტი: სუბიექტის, სხვა ადამიანის უფლებების აღიარება, იქნება ეს ინდივიდუალური სუბიექტი, თუ შენი მოქალაქეების რაიმე ნაწილი, არის საფუძველი, რომელზეც შენდება საერთო მომავალი. მე მესმის ეს რიტორიკა ეხლა და ეხლა ისრაელში, როდესაც მე ვუსმენდი თქვენ პრეზიდენტს, ის საუბრობდა სხვადასხვა რელიგიის, სხვადასხვა ხალხის ერთიანობაზე და იმაზე, რომ ამ ხალხმა უნდა ააშენოს ძლიერი ისრაელი. ეს არის სხვა საფუძველი - ადამიანისა და მისი უფლებების აღიარება.
ჟურნალისტი: ბატონო პრეზიდენტო, დიდი მადლობა ამ ინტერვიუსთვის. მადლობა.
